Gezonde en verantwoorde voeding, dat heeft je aandacht. Om optimaal mentaal te presteren wil je ook een gezond lichaam hebben. Daarom ben je ook lichamelijk actief en gaat er geen week voorbij zonder sportieve activiteiten. Je eet gevarieerd en gezond en je zorgt dat je genoeg vitamines, mineralen, spoorelementen tot je neemt. Ook bevat je voeding genoeg energieleveranciers zoals vetten en koolhydraten, maar let je er ook op dat je niet te veel van deze stoffen binnenkrijgt. Immers, je hebt er geen behoefte aan om veel aan te komen. Voor je broodnodige bouwstoffen eet je voldoende eiwitten. Weet je eigenlijk waarom eiwitten zo essentieel zijn voor je lichaam?
Wat doen eiwitten precies?
Eiwitten of proteïnen zijn de belangrijkste bouwstoffen uit je voeding. Proteïnen zijn de belangrijkste bestanddelen van je spierweefsel, maar ze hebben nog veel meer taken in je lichaam. Zo is hemoglobine het eiwit uit je rode bloedcellen dat zuurstof aan zich kan binden. Ook je kraakbeen, een aantal hormonen en de antilichamen uit je lichaamsafweer bestaan voor het overgrote deel uit proteïnen. Daarnaast kent je lichaam vele honderden, zo niet duizenden diverse enzymen. Enzymen zijn speciale eiwitten met een taak in allerlei stofwisselingsprocessen. Je zou ze kunnen omschrijven als precisiegereedschap waarmee alle functies die je nodig hebt om te leven, mogelijk worden gemaakt. Ook je botten, je huid, nagels en haren bestaan voor een groot deel uit eiwitten. Elke dag maakt je lichaam nieuwe proteïnen aan en daarvoor heeft het de juiste bouwstoffen nodig.
Eiwitten en aminozuren
Eiwitten haal je uit je voeding. Proteïnen bestaan zelf weer uit een twintigtal aminozuren. Onze lichaamseiwitten hebben geen evenredige verdeling tussen deze twintig aminozuren. Sommige komen minder vaak voor, andere hebben we in grotere hoeveelheden nodig. Hoe weet je lichaam hoe het proteïnen moet maken? Deze informatie staat gecodeerd in je DNA. Je mag aminozuren zien als de Lego-steentjes waarmee je elk gewenst eiwit kan opbouwen. Sommige aminozuren hoeven niet per se in je voeding te zitten, omdat je lichaam ook in staat is ze zelf aan te maken. Een achttal aminozuren moet echter dagelijks in je eiwitrijke maaltijden zitten, omdat je ze zelf niet kunt produceren. Deze essentiële aminozuren heb je daarnaast ook in de juiste concentraties nodig.
Eiwitrijke voedingsmiddelen
Granen, peulvruchten, zuivel, vlees en vis zijn allemaal bekende bronnen van eiwitrijk voedsel. Als je een belangrijk onderdeel van je dagelijkse voeding zijn, mag je erop rekenen dat je elke dag voldoende eiwitten binnenkrijgt om te kunnen presteren. Onze lichamen presteren het beste bij een dieet dat dierlijke én plantaardige bestanddelen bevat. Van nature zijn wij omnivoren, dus alleseters. Toch zijn tegenwoordig steeds meer mensen die bewust kiezen voor een vegetarische of veganistische levenswijze. Is dit dan minder gezond of verantwoord? Zeker niet, maar een vegetariër of veganist moet wel extra letten op zijn eiwitinname, om toch een optimale samenstelling van aminozuren binnen te krijgen.
Wanneer kun je extra eiwitten gebruiken?
Vegetariërs en veganisten die sportief op topniveau willen meedraaien, kunnen het beste hun voeding aanvullen met eiwitsupplementen in de juiste samenstelling. Deze zijn online te koop. Ze kunnen kiezen voor supplementen die gegarandeerd geen dierlijke bestanddelen bevatten. Extra eiwitten in de vorm van supplementen zijn ook verstandig als je zeer intensief traint, of herstellend bent van een ongeval, blessure of ziekte.
